Is Isagenix geschikt voor gewichtsverlies? - Over voeding en gezondheid (2024)

Er zijn verschillende netwerkmarketingbedrijven die producten voor gewichtsverlies aanbieden. Het Amerikaanse bedrijf Isagenix is er één van. Sinds 2017 zijn ze op de Nederlandse markt actief op het gebied van ‘Gewichtsbeheersing‘ en ‘Energie en Prestatie‘. Isagenix werkt met pakketten die bestaan uit afzonderlijke “door de wetenschap gesteunde producten“. Biedt Isagenix een oplossing voor mensen die gewicht willen verliezen of die hun gewichtsverlies willen behouden?

Samenvatting

1. Isagenix
   Isagenix is een Amerikaans netwerkmarketingbedrijf dat in Nederland voedingssupplementen verkoopt op het gebied van gewichtsverlies, gewichtsbehoud, energie en prestatie.
2. Distributeurs
   Als distributeur is het de bedoeling om a) de producten zelf te gebruiken, b) de positieve ervaringen te delen met vrienden, kennissen en op social media en c) je verhaal te blijven herhalen. Oftewel: “Eat It, Love It, Share It“. Isagenix heeft daarvoor verschillende kant-en-klare ‘hulpmiddelen‘ en ‘trainingen‘ beschikbaar, waaronder een uitgeschreven script, folders en een PowerPoint-presentatie. Het meeste materiaal is gericht op het opbouwen van een bedrijf en het werven van klanten. Als distributeur hoef je geen voedingsachtergrond te hebben. Enthousiast zijn en het enthousiasme delen lijkt belangrijker te zijn dan kennis hebben over voeding, eetgedrag en gedragsverandering. Wel zijn er diëtisten die als distributeur Isagenix-prodcten verkopen. Dit schuurt echter tegen de onafhankelijkheid van het voedingsadvies dat door de diëtisten gegeven wordt.
3. Het basisconcept
   De basis van het systeem (zoals Isagenix het noemt) voor gewichtsbeheersing is om zes dagen in de week een energiebeperkte voeding te gebruiken. Tijdens die dagen worden één of twee hoofdmaaltijden (afhankelijk van of het doel gewichtsverlies of -behoud is) vervangen door een IsaLean Shake (240 kcal). De derde maaltijd bestaat uit een normale gezonde maaltijd van 400-600 kcal. In totaal leveren deze 3 maaltijden 880-1.080 kcal. Voldoende laag om gewicht mee te verliezen. De zevende dag in de week is een vastendag, of zoals Isagenix het noemt een Detoxdag, waarop nog minder wordt gegeten. Hiermee wordt de gemiddelde calorie-iname per week nog verder naar beneden gebracht. Het is mogelijk om verschillende aanvullende producten te gebruiken die het gewichtsverlies of het behoud ervan zouden ondersteunen. Ook zijn er speciale producten die tijdens een Detoxdag worden aangeraden om het lichaam te voeden. Daardoor zijn er verschillende variaties mogelijk, afhankelijk van iemands doel, voorkeuren en budget. Isagenix maakt de keuze makkelijker door het aanbieden van verschillende pakketten, bestaande uit verschillende producten.
4. Voordeel: Gewichtsverlies en behoud ervan door calorie- en portiecontrole
   Het volgen van een Isagenix gewichtsbeheersingssysteem heeft als voordeel dat er controle is op de energie-inname. De porties (en calorieën) staan voor een groot deel vast. Dat maakt het relatief eenvoudig om een energiebeperkt dieet op te volgen, waardoor gewichtsverlies zal optreden. Dat is een voordeel van maaltijdvervangers in het algemeen en niet dat van het Isagenix Shakes in het bijzonder. Het gebruik van maaltijdvervangers is dan ook een optie voor (relatief snel) gewichtsverlies en dan bij voorkeur in combinatie met regelmatige en deskundige begeleiding en een ondersteuningsprogramma.
5. Voordeel: Gemakkelijk in gebruik
   Een voordeel van Isagenix is dat het tijd bespaard om maaltijden te bereiden en gemakkelijk in gebruik is. Je hoeft er nauwelijks bij na te denken. Voor een ontbijt of lunch hoef je bijvoorbeeld alleen maar een zakje met poeder aan te lengen met water (IsaLean Shake). En als tussendoortje heb je de keuze uit een aantal snacks waarvan de aanbevolen hoeveelheid beschreven staat.
6. Nadeel: Sterk bewerkte producten
   Naast smaak wordt er voornamelijk gekeken naar a) calorieën, b) eiwitten, c) koolhydraten en d) vitamines en mineralen. De producten waarmee Isagenix dit invult zijn sterk bewerkt en bevatten meestal alleen maar voedingsstoffen die we kennen (eiwitten, koolhydraten, vetten, vitamines, mineralen). Een normale maaltijd met ‘whole foods‘ bevat een grotere diversiteit aan microvoedingsstoffen.
7. Nadeel: Geen Richtlijnen goede voeding
   Er wordt niet gestuurd om te voldoen aan de Richtlijnen goede voeding die zijn opgesteld door de Gezondheidsraad om het risico op de tien belangrijkste ziekten in Nederland (gemeten naar sterfte, verloren levensjaren en ziektelast) te verkleinen. Om wel voldoende vitamines en mineralen binnen te krijgen zijn die aan de de IsaLean Shakes toegevoegd.
8. Nadeel: Onvoldoende aandacht voor gezond (eet)gedrag
   De systemen voor gewichtsbeheersing zijn niet gericht op gewichtsbehoud zonder gebruik van Isagenix-producten. Sturing van het lichaamsgewicht gebeurt op basis van het soort en aantal Isagenix-producten, met als basis de IsaLean Shakes. Er wordt weinig aandacht besteed aan het aanleren van gezond (eet)gedrag en alles wat daarbij komt kijken. En dat is nou net een belangrijk onderdeel voor succes op de lange termijn: ervoor zorgen dat de mensen zelf de kennis, vaardigheden en inzichten hebben om hun gewicht onder controle te houden met gewone voeding waar ze van kunnen genieten. Dat is aan één kant te begrijpen want distributeurs zijn daar in principe niet voor opgeleid, in tegenstelling tot diëtisten en BGN gewichtsconsulenten. Maar dan kun je je wel afvragen in hoeverre het Isagenix-systeem succesvol is op de langere termijn (>1 jaar).
9. Voor- en nadeel: Gezondheidsclaims zijn toegestaan, maar betekenen weinig
   De gezondheidsclaims die gemaakt worden zijn op een uitzondering na toegestaan. Ze hebben echter bijna allemaal (met uitzondering van eiwitten en koolhydraten) betrekking op de vitamines en mineralen die eraan zijn toegevoegd. Het gebruik van dergelijke gezondheidsclaims is al toegestaan wanneer het voedingsmiddel ten minst 15% van de aanbevolen dagdosering van het vitamine of mineraal bevat. Een gezonde, gevarieerde voeding voldoet daar ook ruimschoots aan, evenals een eenvoudig multivitaminesupplement van 5 cent per dag. Aan die gezondheidsclaims moet men daarom niet teveel waarde hechten. Ze kunnen voedingsmiddelen onterecht een gezond imago geven. Het is overigens bij wet geregeld dat aan alle maaltijdvervangende producten voor gewichtsbeheersing vitamines en mineralen moeten worden toegevoegd in een hoeveelheid van tenminste 30% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
10. Studieszijn niet overtuigend
    Er zijn twee studies gedaan waarin gekeken is naar het effect van het Isagenix gewichtsbeheersingssysteem. Deze studies kennen een aantal tekortkomingen, maar laten zien dat het gebruik van een energiebeperkt dieet met vloeibare maaltijdvervangers (IsaLean Shakes) en vastendagen op de korte (8-10 weken) en de wat langere termijn (52 weken gewichtsbehoud, na 10 weken gewichtsverlies) tot een groter gewichts- en vetverlies leidt dan een energiebeperkt dieet volgens een Amerikaanse richtlijnen gezonde voeding (TLC-dieet). Dat komt waarschijnlijk omdat het met behulp van vloeibare maaltijdvervangers en vastgelegde dieetregels makkelijker is om minder calorieën binnen te krijgen. In deze studies kregen de deelnemers overigens regelmatig begeleiding van een diëtist wat in de praktijk meestal zal ontbreken. De beperkingen van de studies bestaan onder andere uit a) een klein aantal deelnemers, b) een hoog uitvalpercentage, c) resultaten die niet gereproduceerd zijn, d) resultaten die door de intensieve begeleiding niet zomaar naar de praktijk toe te vertalen zijn en e) betrokkenheid van Isagenix in de de vorm van sponsoring (hoeft op zich geen probleem te zijn) en werknemers die aan de studie of aan het schrijven van het manuscript hebben meegewerkt (meer problematischer en onwenselijk).

Reactie van Isagenix op dit artikel

Voorafgaand aan het online plaatsen van dit artikel heb ik aan Isagenix gevraagd of ze het kritisch wilden lezen en eventueel van commentaar wilden voorzien. Ze zijn daarop ingegaan en hebben de volgende algemene reactie gegeven:

5th of October 2019

Dear Mr. van Berkel,

We appreciate your comments and in-depth review of our products, systems and scientific research.
Here at Isagenix, we want to provide a solution for people who want to make a healthy change. We’ve helped millions of customers around the world over the last 17 years and will continue to work in local markets like The Netherlands to provide this option. We can see from dietary surveys that some of the population find consuming a well-balanced diet a challenge, and so Isagenix can help to take the guesswork out of good nutrition.

When a customer joins Isagenix, they’ve decided to make a healthy change to their lifestyle. This is a great opportunity to educate them on what constitutes a healthy, balanced meal, and they’re able to take this advice with them wherever they go. The guidance we give here is all in line with current government healthy eating advice, encouraging a portion of lean protein, higher fibre carbohydrates, and plenty of vegetables – which I’m sure replicates the advice given in your clinic. We regularly communicate with our customers through emails, in their orders, and on social media. The nature of a network marketing business also means customers will have a community around them where they share tips, recipes and support for one another’s goals. We have a global team of nutritionists and dietitians to support customers when needed, and never expect our associates to be ‘experts’ – more of a helping hand.

I’m sure you’ll agree that after achieving any goal, whether that be losing weight or training for a marathon, the way to maintain that is to continue doing whatever you did to achieve it. If you stopped running, the chances are you’d struggle to run a marathon six months later. Continuing to use Isagenix products to stay healthy really is no different to buying the same loaf of bread each week. Instead of having a piece of toast for breakfast every morning, having an IsaLean Shake will provide a far greater array of nutrients to fuel you for the day ahead. The system guide is one suggestion of how to use the products, not a strict programme customers must adhere to. Every person is unique, so we encourage our customers to tailor the guide accordingly. In addition to IsaLean Shakes and a balanced 400-600 calorie meal, we encourage healthy snacking. We provide some snack options that our customers love, but also encourage other wholesome foods too. This gives the customer the opportunity to increase calories if they feel they need to, and will provide further variety of nutrients, flavours and textures. We also support our customers with an app to help them keep track of what they’re consuming each day. We find this helps to avoid our customers eating too few calories – which is often the case when people are trying to lose weight, but we know isn’t going to benefit in the long run.

We’re aware of the reputation that processed foods have, however we’re proud of what we’ve been able to achieve with our products. Instead of formulating foods where the positive nutrients like protein, vitamins, minerals and fibre are removed to benefit cost, convenience or flavour, we do the opposite. Our focus is on ensuring our products are full of these positive nutrients, as well as other bioactive components of food from fruits, vegetables, and herbs in a way that’s also convenient and appealing to the consumer.

As with any brand, in order to be able to conduct scientific research, it is inevitable that we have to provide funding. This doesn’t make the research any less credible, as the authors state in their findings. Following our research, we found that in the long-term phase of the study (one year), the participants who continued to use Isagenix products (including 1-2 fasting days per month) were more successful in maintaining their weight than the heart healthy diet group. Further research is needed to establish the reason for this, however possible explanations could be the convenience of using meal replacement shakes and being able to adapt this around their lifestyles, the nutrient profile of the products, or the calorie deficit of intermittent fasting, or a combination of a variety of factors.

We thank you for allowing us the opportunity to respond and provide further explanation around our products, systems and research.

Isagenix

Wat is Isagenix?

Isagenix is een Amerikaans bedrijf uit Arizona dat sinds 2002 via netwerkmarketing producten verkoopt op het gebied van gewichtsverlies, gewichtsbehoud, energie, prestatie, vitaliteit, essentiële oliën en persoonlijke verzorging. De eigenaars zijn Jim, Kathy en Erik Coover. In april 2018 hadden ze met hun bedrijf ongeveer 600.000 klanten over de hele wereld en een cumulatieve omzet van 6 miljard dollar [1]. Populaire producten zijn de maaltijdvervangende shakes (IsaLean Shakes), eiwitpoeders (IsaPro), repen (IsaLean Bar), wafels (Isagenix Snacks) en een cafeïne-/kruidendrankje (e-Shot). Sinds november 2017 is Isagenix ook op de Nederlandse markt actief met een selectie van hun totale assortiment. De verkoop vindt plaats via distributeurs (associates). Deze distributeurs hoeven geen voedingsachtergrond te hebben. Wel wordt van ze verwacht dat ze de producten zelf gebruiken [2]:

“Als je een integer bedrijf wilt opbouwen, begin je door de producten elke dag zelf te gebruiken. Wees een product van het product.”

Daarnaast is het de bedoeling dat je positief bent over de producten, je ervaringen deelt en de hulpmiddelen van Isagenix gebruikt om klanten en nieuwe distributeurs te werven en te behouden. Ze vatten het in hun ‘Bedrijfsboek‘ samen met:

1. GEBRUIK DE PRODUCTEN
   Dit is waar het allemaal begint. Gebruik de producten om je eigen doelstellingen te realiseren.
2. MAAK EEN LIJST
   Wie ken je, die van de Isagenix-producten kan profiteren?
3. STIMULEER BELANGSTELLING
   Begin het gesprek – persoonlijk of via social media.
4. WORD BETAALD VOOR HET VERTELLEN OVER ISAGENIX-PRODUCTEN
   Introduceer nieuwe klanten aan Isagenix en begin geld te verdienen.
5. LEER ANDEREN HOE ZE BETAALD KUNNEN WORDEN DOOR TE VERTELLEN OVER ISAGENIX-PRODUCTEN
   Ontwikkel duurzame relaties. Leer hoe je een succesvolle groepsmeeting organiseert, zodat je anderen kunt trainen in het vertellen over Isagenix.

Wanneer je de producten verkoopt word je daarvoor beloond (bonussysteem):

“Sinds 2002 heeft Isagenix honderdduizenden mensen geholpen meer geld te verdienen. Duizenden mensen hebben meer dan US$ 100.000,- uitbetaald gekregen en nog eens honderden hebben meer dan US$ 1 miljoen ontvangen sinds ze lid zijn geworden − en dit is nog maar het begin!”

Er zijn in Nederland ook verschillende diëtisten die met producten van Isagenix werken. Dit kan echter wel schuren tegen de onafhankelijkheid van het voedingsadvies dat gegeven wordt.

Isagenix heeft in Nederland twee productlijnen: ‘Gewichtsbeheersing‘ en ‘Energie en prestatie‘. In dit artikel staat de productlijn ‘Gewichtsbeheersing‘ centraal, maar er zijn producten die in beide productlijnen terugkomen. Binnen de productlijnen zijn er 4 pakketten (systemen), bestaande uit verschillende producten. De genoemde prijzen in dit artikel zijn ‘customer-prijzen‘. Daarvoor is een lidmaatschapsaccount nodig. Retailprijzen zijn duurder en afhankelijk van het abonnement kunnen de prijzen lager zijn.

• Prijslijst Isagenix-producten vanaf december 2018 (pdf).

Het basisconcept van het Isagenix gewichtsbeheersingssysteem

Het basisconcept van het Isagenix gewichtsbeheersingssysteem is om zes dagen in de week een energiebeperkte voeding te gebruiken. Daarin worden één tot twee hoofdmaaltijden (afhankelijk van je doel) vervangen door IsaLean Shakes (240 kcal, 24 gram eiwit per portie). De derde hoofdmaaltijd bestaat uit een normale gezonde maaltijd van 400-600 kcal met 20-40 gram eiwitten [5]. In totaal zouden de drie hoofdmaaltijden dus 880-1.080 kcal en 60-120 gram eiwitten moeten leveren. Wanneer daaraan gehouden wordt is het niet verwonderlijk dat gewichtsverlies zal optreden. Daarin is isagenix niet uniek. Studies laten ook zien dat het gebruik van maaltijdvervangende producten na 3 en 12 maanden effectiever is dan reguliere energiebeperking. De grootte van het verschil is afhankelijk van de mate van begeleiding die beide groepen kregen [6, 7]. Op de lange termijn is het verschil echter klein [7]:

“The results of the present study suggest that all other things being equal, incorporating meal replacement products into such behavioural weight loss programmes enhances their effect (reflected in the MR diet + support versus diet + support comparison), with a 2.22 kg greater weight loss at 1 year in the MR group. “

“The key finding of this review is that participants assigned to a MR diet compared with a diet only approach (akin to a self‐directed weight loss attempt) lose an additional 1.44 kg at 1 year, and this difference appears to be maintained up to 4 years.”

Een plausibele verklaring voor de betere effectiviteit is dat je er relatief eenvoudig een energiebeperkt dieet mee kunt volhouden [7]:

“The greater weight loss observed in programmes incorporating MR suggests that this approach makes it easier to adhere to a reduced energy diet. However, there has been little detailed study of eating behaviours. It is possible that these fixed‐energy, portion‐controlled, or prepacked foods contain less energy than most self‐selected meals and snacks, or that the structure and external control associated with their use facilitate adherence.”

De zevende dag in de week is een vastendag, of zoals Isagenix het noemt een Detoxdag [8]:

“Een Detoxdag is een door voedingsstoffen ondersteunde vastendag die de ontgiftingssystemen van je lichaam voedt en verkwikt.”

Het inlassen van een vastendag is een vorm van intermittent fasting en behoort tot het basisconcept. Normaal worden bij intermittent fasting vastendagen afgewisseld met dagen waarop zoals gebruikelijk gegeten mag worden. Daardoor is het voor sommige makkelijker vol te houden. Bij Isagenix worden de vastendagen echter afgewisseld met dagen waarop ook al minder dan gebruikelijk wordt gegeten. Dat brengt de gemiddelde wekelijkse calorie-inname nog verder naar beneden.

Studies laten zien dat de effectiviteit van intermittent fasting op gewichtsverlies en cardiometabole risicofactoren vergelijkbaar is met die van reguliere energiebeperking [9, 10]. Enkele dierstudies laten wel een gunstig effect zien van vasten op levensduur en kanker, maar onduidelijk is of dit a) door het vasten komt of door energiebeperking en gewichtsverlies en b) ook bij mensen van toepassing is. Wat de aantoonbare meerwaarde is van een vastendag binnen een gewichtsbeheersingssysteem van Isagenix is onduidelijk, behalve dat de energie-inname er nog verder mee naar beneden gaat. Er is geen bewijs dat een vastendag het lichaam laat ontgiften (verwijdering van opgehoopte gifstoffen in het lichaam). Wel is het zo dat door gewichtsverlies bepaalde gifstoffen (POP’s) die zijn opgehoopt in het vetweefsel vrijkomen en aan de bloedbaan worden afgegeven. Vervolgens kunnen die gifstoffen op andere plaatsen in het lichaam terecht komen die daar gevoeliger voor zijn en daar mogelijk schade aanrichten [11]. De vraag is dan of een ontgiftende werking zoals geclaimd wordt wel gunstig is voor de gezondheid [11]:

“Following intensive weight loss, significant increases in POPs levels derived from the adipose tissues to the bloodstream could offset the beneficial effects of weight loss. In turn, the accumulation of POPs released in response to an intensive weight loss may impair energy metabolism and stimulate subsequent weight regain.”

We weten ook dat zowel intermittent fasting als energiebeperking (naast andere stressoren) autofa*gie stimuleren [12]. Dit is een normaal fysiologisch proces waarbij de cel beschadigde organellen, onnodige eiwitten en pathogene bacteriën opruimt. Het houdt de cellen als het ware gezond. We weten echter nog niet goed wat dit concreet betekend voor de gezondheid en of vasten daarin superieur is in vergelijking met reguliere caloriebeperking. Een vastendag biedt voor Isagenix wel de mogelijk om producten te adviseren die daarvoor geschikt zouden zijn. Hieronder een voorbeeld van hoe een Detoxdag volgens Isagenix ingevuld zou kunnen worden:

Voor het behoud van gewichtsverlies heeft Isagenix verschillende opties. Een belangrijk onderdeel blijft wel het vervangen van één tot twee hoofdmaaltijden door een IsaLean Shake, naast een gezonde reguliere hoofdmaaltijd van 400-600 kcal en het inlassen van vastendagen. Zolang je je daaraan houdt is gewichtsverlies en -behoud relatief eenvoudig te realiseren. Wanneer dat niet lukt heb je het gewichtsbeheersingssysteem niet goed gevolgd. Het gewichtsbeheersingssysteem leidt namelijk tot een negatieve energiebalans.

Een nadeel is dat er weinig aandacht wordt besteed aan het aanleren van gezond (eet)gedrag en alles wat daarbij komt kijken. Dit zal per distributeur verschillen, maar de invulling daarvan is niet vastgelegd in het gewichtsbeheersingssysteem van Isagenix. En dat zou eigenlijk een belangrijk onderdeel moeten vormen bij de behandeling van overgewicht en obesitas: ervoor zorgen dat de mensen zelf de kennis, vaardigheden en inzichten hebben om met gewone voeding hun gewicht onder controle te krijgen/houden. Hoe ga je bijvoorbeeld om met honger, eetbuien, voedselverleidingen, moeilijke momenten, tegenslagen, afname van de motivatie en terugval? Het lichaam verzet zich namelijk tegen gewichtsverlies en zet diverse mechanismen in werking die gewichtstoename stimuleren [13].

“Maintenance of body weight is regulated by the interaction of a number of processes, encompassing hom*oeostatic, environmental and behavioural factors. In hom*oeostatic regulation, the hypothalamus has a central role in integrating signals regarding food intake, energy balance and body weight, while an ‘obesogenic’ environment and behavioural patterns exert effects on the amount and type of food intake and physical activity. The roles of other environmental factors are also now being considered, including sleep debt and iatrogenic effects of medications, many of which warrant further investigation. Unfortunately, physiological adaptations to weight loss favour weight regain. These changes include perturbations in the levels of circulating appetite-related hormones and energy hom*oeostasis, in addition to alterations in nutrient metabolism and subjective appetite. To maintain weight loss, individuals must adhere to behaviours that counteract physiological adaptations and other factors favouring weight regain. It is difficult to overcome physiology with behaviour.”

Bovenstaande factoren maken gewichtsbehoud na gewichtsverlies moeilijk. In theorie kun je natuurlijk shake- en vastendagen blijven inlassen, maar dat zal voor veel problemen niet de oplossing zijn. Mensen zijn geen machines die probleemloos opdrachten uitvoeren.

De distributeurs

Dat er beperkte aandacht is voor gezond (eet)gedrag, is aan één kant goed te begrijpen want distributeurs zijn daar (meestal) niet voor opgeleid, in tegenstelling tot diëtisten en gewichtsconsulenten. Het behoort ook niet tot een dienst dat binnen het gewichtsbeheersingssysteem van Isagenix is omschreven en vastgelegd. Isagenix heeft in een reactie op dit artikel ook aangegeven dat van distributeurs niet verwacht wordt dat ze “experts” zijn, maar meer een helpende hand. De vraag is of je dan voldoende gekwalificeerd bent om dergelijke producten te verkopen en mensen daarbij te begeleiden. Vanuit Isagenix is er ook een Nederlandstalige PowerPoint-presentatie voor opportunityvergaderingen. Eén slide daaruit is deze “Ons eten is veranderd“:

Het is lastig om te stellen dat er tegenwoordig acht keer minder vitamine A in sinaasappelszit dan vroeger omdat je de voedingswaarde van een sinaasappel van nu niet zo makkelijk kunt vergelijken met die van vroeger. Je hebt namelijk ook te maken met verschillen in analysemethode, bodemkwaliteit, bemesting, seizoen, klimaat, vochtgehalte, ras, opslag en versheid van het fruit. Daar zijn de analyses van vroeger en nu niet op gematched of gecorrigeerd waardoor je de voedingswaarde niet zo goed met elkaar kunt vergelijken. Wanneer je nu willekeurig de voedingswaarde van verschillende soorten sinaasappels analyseert zul je ook een grote variatie vinden. Bovendien zijn sinaasappels van nature een slechte bron van vitamine A (bèta-caroteen), waardoor de vergelijking niet relevant is. Het probleem tegenwoordig is ook niet zozeer de voedingswaarde van onze groenten en fruit die onvoldoende zou zijn, maar de lage consumptie ervan.

De referentie in de slide verwijst naar de website Scientificamerican.com/article/soil-depletion-and-nutrition-loss/” en het “Britisch Food Journal”. Die verwijzingen zijn niet professioneel. Op de website staat:

“A similar study of British nutrient data from 1930 to 1980, published in the British Food Journal,found that in 20 vegetables the average calcium content had declined 19 percent; iron 22 percent; and potassium 14 percent. Yet another study concluded that one would have to eat eight oranges today to derive the same amount of Vitamin A as our grandparents would have gotten from one.”

Dat er tegenwoordig acht keer minder vitamine A in sinaasappels zit is dus niet op die studie in het ‘Britisch Food Journal’ gebaseerd, al wordt die waarschijnlijk wel bedoeld. Die studie gaat ook alleen over veranderingen van de hoeveelheid mineralen en niet van de hoeveelheid vitamines [14]. Een andere studie waarin de voedingswaarde van gewassen uit 1950 zijn vergeleken met die van 1999 laat geen significante daling van de hoeveelheid vitamine A zien [15]. Dit geeft aan dat distributeurs vanuit Isagenix onjuiste of in ieder geval ongenuanceerde en te stellige informatie krijgen aangereikt waarmee zowel de consument als de distributeur niet geholpen zijn. Integendeel. Het doel zou moeten zijn om de consument meer groente en fruit te laten eten en daar helpt deze slide niet bij. Het Voedingscentrum geeft wat dat betreft betere informatie [16]:

“Voor informatie over verschillen in de hoeveelheden voedingsstoffen in groente tussen vroeger en nu moeten we gebruik maken van voedingsmiddelentabellen. Vroeger werden andere meetmethodes gebruikt dan nu. Dat maakt vergelijken en duidelijke conclusies trekken erg lastig. Er zijn wel aanwijzingen dat sommige groenten minder mineralen bevatten dan voorheen, maar dat kan ook veroorzaakt worden door het verschil in meetmethodes.”

Een andere beperking van distributeurs is dat ze niks negatiefs over Isagenix mogen zeggen. In de ethische code staat namelijk [17]:

“ik zal niets negatiefs zeggen over Isagenix, Isagenixproducten, het Compensatieplan, het managementteam, de medewerkers, gelieerde ondernemingen, klanten, andere Associates of de wedstrijd, of hun producten, compensatieplannen, managementteams, medewerkers, gelieerde ondernemingen of zelfstandige distributeurs;”

Daarmee wordt de objectiviteit van een distributeur ingeperkt. De informatieverstrekkng mag alleen maar positief zijn. Een ander nadeel is dat er niet gestuurd wordt om te voldoen aan de Richtlijnen goede voeding die door de Gezondheidsraad zijn opgeteld om het risico op de tien belangrijkste ziekten in Nederland (gemeten naar sterfte, verloren levensjaren en ziektelast) te verkleinen. Er worden weliswaar vitamines en mineralen aan de IsaLean Shakes toegevoegd, maar dat kan gezonde voeding niet vervangen.

Natuurlijk kunnen niet alle distributeurs over één kam geschoren worden. Het kennisniveau en de vaardigheden zullen sterk verschillen. Dat maakt het ook meteen problematisch. Ht is onwenselijk dat er geen minimale eisen aan distributeurs worden gesteld. Voor Isagenix is daarvan het voordeel dat nagenoeg iedereen distributeur kan worden.

De producten op de Nederlandse markt

De maaltijdvervangers en tussendoortjes die Isagenix aanbiedt zijn sterk bewerkt volgens de NOVA-classificatie [18]:

“The fourth NOVA group is of ultra-processed food and drink products. These are industrial formulations typically with five or more and usually many ingredients. Such ingredients often include those also used in processed foods, such as sugar, oils, fats, salt, anti-oxidants,stabilisers, and preservatives.”

“Substances only found in ultra-processed products include some directly extracted from foods, such as casein, lactose, whey, and gluten, and some derived from further processing of food constituents, such as hydrogenated or interesterified oils, hydrolysed proteins, soy protein isolate, maltodextrin, invert sugar and high fructose corn syrup. Classes of additive only found in ultra- processed products include dyes and other colours, colour stabilisers, flavours, flavour enhancers, non-sugar sweeteners, and processing aids such as carbonating, firming, bulking and anti-bulking, de -foaming, anti-caking and glazing agents, emulsifiers, sequestrants and humectants.”

De eiwitten en koolhydraten (en vitamines mineralen) worden er afzonderlijk aan toegevoegd. Bijvoorbeeld in de vorm van: suiker, isomalto-oligosachariden, fructose, groente- en fruitconcentraten, gedroogde melasse, gecondenseerd rietsuikersappoeder, kokospalmsuiker, tapiocazetmeel, bruine-rijstsiroop, volkorenrijstdrink poeder, erwteneiwit concentraat, bruine rijst eiwit concentraat, volle-melkpoeder, melkeiwit, wheypoeder en zonnebloemoliepoeder. Dat maakt de maaltijdvervangers tot ‘geknutselde‘ voedingsmiddelen en niet te vergelijken met ‘whole foods‘.

Het wetenschappelijk onderzoek van Isagenix

Isagenix is trots op de wetenschap achter hun producten [64]:

“Producten gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. ​Vanaf het begin loopt Isagenix voorop met producten die gebaseerd zijn op wetenschappelijke inzichten en nu laat Isagenix nog steeds zijn producten testen om na te gaan in welke mate ze bevorderlijk zijn voor de gezondheid. Wij zijn partnerschappen aangegaan met gevestigde universiteiten en laboratoria die betrokken zijn bij wetenschappelijk onderzoek. Isagenix levert dus een bijdrage aan op bewijs gebaseerd voedingsonderzoek en levert een wetenschappelijke onderbouwing voor de Isagenix-systemen voor gezond gewichtsverlies en een gezonde levensstijl.”

Het is een groot pluspunt dat er onderzoek is gedaan naar producten en systemen van Isagenix [65-73]. Maar dat alleen zegt niet veel. Wat is de kwaliteit van die studies en hoe moeten die geïnterpreteerd worden? Bijvoorbeeld:

• Waarmee is het product of systeem van Isagenix vergeleken? Hiermee kan gestuurd worden naar een gunstige uitkomst voor de Isagenix-producten of systemen. In een studie naar onder andere spierkracht is bijvoorbeeld een groep die IsaPro gebruikte en een eiwitinname had van 2 gram/kg lichaamsgewicht vergeleken met een groep met een eiwitinname van 1 gram/kg lichaamsgewicht.
• Het aantal publicaties zegt niet veel wanneer je telkens iets anders onderzoekt. Het is niet zo dat je het aantal publicaties bij elkaar kunt optellen waardoor de bewijskracht groter wordt. Het reproduceren van de resultaten is ook belangrijk. Er is bijvoorbeeld maar één studie waarin gekeken is naar het langetermijneffect van het gewichtsbeheersingssysteem van Isagenix. En hierin hadden maar 24 deelnemers de studie afgerond, waarvan er tien het Isagenix gewichtsbeheersingssysteem volgden.
• Is de studie-opzet vergelijkbaar met de praktijk? In de studies naar het gewichtsbeheersingssysteem van Isagenix kregen de deelnemers bijvoorbeeld regelmatige begeleiding van een diëtist. In de praktijk zal een dergelijke intensiteit van begeleiding ontbreken.

Er zijn twee studies gedaan naar de effectiviteit van het gewichtsbeheersingssysteem van Isagenix [69-72]. Eén studie heeft gekeken naar gewichtsverlies op de korte termijn (2 weken gewichtsstabilisatie, daarna 8 weken gewichtsverlies) en een andere studie heeft gekeken naar gewichtsverlies op de korte termijn en het gewichtsbehoud ervan op de wat langere termijn (10 weken gewichtsverlies, daarna 52 weken gewichtsbehoud). Wat laten deze twee studies precies zien?

Studie 1: Gewichtsverlies op korte termijn

Voor deze studie zijn 54 vrouwen met obesitas (BMI gemiddeld 35 kg/m²), na een gewichtsstabilisatieperiode van 2 weken, voor acht weken in twee groepen verdeeld [69, 70]. De ene groep (n=28) volgde zes dagen van de week een energiebeperkt dieet (-30 en%) met maaltijdvervangers in vloeibare vorm (IsaLean Shakes). De andere groep (n=26) volgde eveneens een energiebeperkt dieet (-30 en%), maar dan met normale gezonde maaltijden volgens de Amerikaanse TLC-richtlijnen (Therapeutic Lifestyle Changes) [70]. Deze richtlijnen zijn bedoeld om het cholesterolgehalte te verlagen (50-60 en% koolhydraten, 35 en% gezonde vetten, 20-30 gram voedingsvezels). De zevende dag was een vastendag. De opzet was om de energie-inname in beide groepen gelijk te houden. De deelnemers in beide groepen bezochten wekelijks een diëtist voor adviezen om gezonde maaltijden samen te stellen.

Isagenix-dieet

• Ontbijt: vloeibare maaltijdvervanger (Isalean Shake: 240 kcal)
• Lunch: vloeibare maaltijdvervanger (Isalean Shake: 240 kcal)
• Avondmaaltijd: in vaste vorm onder begeleiding van een diëtist (400-600 kcal)
• Vastendag: water + 120 kcal uit fruitsap

Gezonde voeding (TLC-richtlijnen)

• Ontbijt: vaste maaltijd onder begeleiding van een diëtist (240 kcal)
• Lunch: vaste maaltijd onder begeleiding van een diëtist (240 kcal)
• Avondmaaltijd: vaste maaltijd onder begeleiding van een diëtist (400-600 kcal)
• Vastendag: water + fruitsap (120 kcal).

Resultaten

• In de stabilisatieperiode bleef in beide groepen het lichaamsgewicht stabiel.
• In de Isagenix-groep nam het lichaamsgewicht af met 3,9 kg en in de groep die de TLC-richtlijnen volgde met 2,5 kg. Dit was een significant verschil.
• In beide groepen nam de middelomtrek af, maar in de Isagenix-groep meer.
• Er was geen verschil in verandering van de vetmassa (totaal, visceraal en abdominaal) en vetvrije massa.

• Tabel: Voedingsinname en lichamelijke activiteit (jpg)
• Tabel: Lichaamsgewicht en lichaamssamenstelling (jpg)

Opmerkingen

• Aan de studie deden alleen vrouwen mee.
• Het is makkelijker vloeibare maaltijdvervangers die aan huis worden afgeleverd te gebruiken (portie- en caloriecontrole), dan zelf maaltijden samen te moeten stellen en bereiden op basis van voedingsadviezen. Dat laten de resultaten voor therapietrouw ook zien. De therapietrouw in de Isagenix-groep was 92% tegenover 80% in de TLC-groep.
• In tegenstelling tot wat de bedoeling was, was er wel een verschil in energie-inname tussen de twee groepen. De energie-inname in de Isagenix-groep was lager dan in de TLC-groep (1.255 versus 1.444 kcal/dag). Dat is te verklaren door een verschil in therapietrouw en is niet verrassend. De onderzoekers geven dat ook aan [70]:

“The greater weight loss by the IFCR-L intervention is most likely due to better dietary adherence. Analysis of food intake revealed a greater degree of energy restriction in the IFCR-L group (29%) compared to the IFCR-F group (22%) over the course of the trial. This greater overall restriction in the IFCR-L group, and hence better adherence, is not surprising as these subjects were given portion-controlled liquid meals for breakfast and lunch everyday.”

De onderzoekers geven het gebrek aan controle ook aan als één van de beperkingen [70]:

“An additional limitation of the study was that it did not carefully control for food intake by providing food-based meals to the intervention groups (i.e. dinner meal for the IFCR-L subjects, and 3 meals/d for the IFCR-F subjects). If meals were provided, a more precise measurement of energy restriction and dietary adherence could have been obtained.”

• De energie-inname was in beide groepen hoger dan de bedoeling was. De bedoeling was dat beide groepen ongeveer 880-1.080 kcal/dag binnen zouden krijgen. Volgens de voedingsdagboeken die de deelnemers hadden ingevuld was dat 1.255 kcal/dag in de Isagenix-groep en 1.444 kcal/dag in de TLC-groep.
• Wanneer je kijkt naar de inname van de macronutriënten in week tien, dan zie je dat die in de Isagenix-groep allemaal hoger waren dan in de TLC-groep. Dat kan niet kloppen wanneer de totale energie-inname juist 189 kcal lager was. Wanneer je de energetische waarde van de koolhydraten (4 kcal/gram), eiwitten (4 kcal/gram) en vetten (9 kcal/gram) bij elkaar optelt dan is de totale energie-inname ineens 306 kcal hoger (zie tabel). Daar is dus iets niet goed gegaan want dat verschil is te groot.
• De eiwitinname in week tien was (als de data kloppen) hoger in de Isagenix-groep dan in de TLC-groep (84 versus 65 gram/dag). Dat verschil is niet significant, maar komt overeen met een eiwitinname van respectievelijk 0,9 en 0,7 gram/kg lichaamsgewicht/dag. Studies laten zien dat voor gewichtsverlies een eiwitinname van 1,2-1,6 gram/kg lichaamsgewicht/dag gunstiger is [59].
• In beide groepen was er geen goede controle op de voedselinname [70]:

“This study is limited in that it did not carefully control for food intake by providing food-based meals to the intervention groups, i.e. dinner meal for the IFCR-L group, and 3 meals/d for the IFCR-F group. Providing all the meals during the study would allow for a more precise assessment of dietary adherence.”

• De voeding is in week 1, 3 en 10 door een diëtist nagevraagd met behulp van een telefonische 24-recall. De betrouwbaarheid daarvan is beperkt.
• In deze studie kregen de deelnemers wekelijks begeleiding van een diëtist voor voedingsadvies. In de praktijk zal deze begeleiding veelal ontbreken.
• De studie laat niet zien wat de meerwaarde is van een vastendag binnen het gewichtsbeheersingssysteem van Isagenix [70]:

“This study is limited in that it did not tease apart the effect of IF and CR on body weight and CHD risk. Thus, the independent contributions of the IF diet versus the CR diet on these various parameters, are not known. In order to answer these key questions, a future study should be performed that compares the effect of IF combined with CR, to that of IF alone, and CR alone.”

• De studie is vooraf niet geregistreerd.
• De studie is gefinancierd door Isagenix.
• De hoofdonderzoeker (Krista Varady) is werkzaam bij Isagenix [70]:

“KAV has a consulting relationship with the sponsor of the research, lsagenix, LLC.
KAV designed the experiment and wrote the manuscript.”

Conclusie

Deze studie laat zien dat het gebruik van een energiebeperkt dieet met vloeibare maaltijdvervangers en een wekelijkse vastendag, op de korte termijn, tot een groter gewichtsverlies en een grotere afname van de middelomtrek leidt dan een energiebeperkt dieet met vastendagen maar dan volgens de Amerikaanse richtlijnen voor gezonde voeding voor het hart. Dit komt waarschijnlijk omdat het met vloeibare maaltijdvervangers en vastgelegde dieetregels makkelijker is om minder calorieën binnen te krijgen. Het gebruik van andere vloeibare maaltijdvervangers met evenveel calorieën zou waarschijnlijk vergelijkbare resultaten hebben opgeleverd.

Studie 2: Gewichtsverlies op korte termijn en het behoud ervan

Aan deze studie, die uit twee fasen bestond, hebben 40 deelnemers meegedaan [71, 72]. De eerste fase, die twaalf weken duurde, stond gedurende tien weken in het teken van gewichtsverlies. De eerste zes dagen van de week werd er een energiebeperkt dieet gevolgd (mannen 1.500 kcal/dag en vrouwen 1.200 kcal/dag) met vloeibare maaltijdvervangers (IsaLean Shakes). De laatste dag van de week bestond uit een vastendag. Iedere week kregen de deelnemers begeleiding van een diëtist. De tweede fase, die 52 weken duurde, stond in het teken van gewichtsbehoud. Na de eerste fase konden de deelnemers kiezen of ze verder gingen met a) Isagenix met twee maaltijdvervangers per dag en 1-2 vastendagen per maand, of b) normale gezonde voeding volgens de Amerikaanse TLC-richtlijnen (Therapeutic Lifestyle Changes) [74]. De TLC-richtlijnen zijn bedoeld om het cholesterolgehalte te verlagen (50-60 en% koolhydraten, 35 en% gezonde vetten, 20-30 gram voedingsvezels). Iedere maand kregen de deelnemers begeleiding van een diëtist.

Fase 1: Gewichtsverlies

Energiebeperkt dieet, 6 dagen/week

• Ontbijt: vloeibare maaltijdvervanger (Isalean shake: 240 kcal)
• Lunch: vloeibare maaltijdvervanger (Isalean shake: 240 kcal)
• Middag: snack (diversen 150 kcal, alleen voor mannen)
• Avondmaaltijd: in vaste vorm onder begeleiding van een diëtist (450-600 kcal voor respectievelijk vrouwen en mannen)
• Avond: snack (IsaLean bar: 270 kcal)

Vastendag, 1 dag/week (vrouwen 350 kcal, mannen 450 kcal)

• 1x eiwitrijke snack (100 en 200 kcal voor respectievelijk vrouwen en mannen)
• 6x Antioxidant drank (Cleanse for Life: 120 kcal)
• 3x eiwitrijke wafel (IsaGenix Snacks: 90 kcal)
• 2x Ageless Essentials
• 1x Ionix Supreme (20 kcal)

Fase 2: Gewichtsbehoud

Vrijwillige keuze uit:

1. Een Amerikaanse richtlijn voor gezonde voeding voor het hart (TLC-richtlijnen).
2. Tweemaal per dag vloeibare maaltijdvervangers (IsaLean shakes), 2-3 maaltijden per dag gewone vaste voeding en 1-2 keer per maand een vastendag. De voedselinname was ad libitum.

Resultaten: Fase 1

• Het lichaamsgewicht, de (viscerale en abdominale) vetmassa en middelomtrek waren significant afgenomen.
• De absolute vetvrije massa was ook afgenomen (-1,7 kg), maar nam toe wanneer het wordt uitgedrukt in percentage van het lichaamsgewicht. Dit is te verklaren door een afname van het lichaamsgewicht die gewoonlijk voor ca. 25% uit vetvrije massa bestaat.
• Hoewel de eiwitinname procentueel verdubbelde, bleef de totale eiwitinname in grammen gelijk (ca. 0,9 gram/kg lichaamsgewicht/dag).
• De ruststofwisseling, uitgedrukt in kcal/min, was afgenomen en uitgedrukt in kcal/kg lichaamsgewicht was die toegenomen. Dit is te verklaren door een afname van het lichaamsgewicht die gewoonlijk voor ca. 25% uit vetvrije massa bestaat.

• Tabel: Voedingsinname – Fase 1 (jpg)
• Tabel: Lichaamsgewicht en -compositie – Fase 1 (jpg)
• Tabel: Metabolisme, lichamelijke activiteit en honger – Fase 1 (jpg)

Resultaten: Fase 2

• Er waren geen verschillen in de inname van energie, koolhydraten, eiwitten, vetten, voedingsvezels tussen de twee groepen. Wel was de natrium-inname lager in de Isagenix-groep dan in de TLC-groep.
• Er waren geen verschillen in honger, verzadiging en eetlust tussen de twee groepen.
• De deelnemers in de Isagenix-groep kwamen minder gewicht en (abdominale) vetmassa aan dan de TLC-groep.
• Er was geen verschil in verandering van de absolute vetvrije massa. Uitgedrukt in percentage van het lichaamsgewicht was het behoud van de vetvrije massa wel beter in de Isagenix-groep.

• Tabel: Lichaamsgewicht en -compositie – Fase 2 (jpg)
• Tabel: Voedingsinname, honger en verzadiging – Fase 2 (jpg)
• Tabel: Metabolisme, lichamelijke activiteit en honger – Fase 2 (jpg)

Opmerkingen

• In Fase 1 was er geen controlegroep. Dat komt omdat de onderzoekers aanvankelijk alleen maar wilden weten of er een verschil was in effectiviteit tussen mannen en vrouwen (dat er niet was).
• In Fase 1 en 2 was er intensieve monitoring en begeleiding [71]:

“To encourage compliance, all subjects had weekly meetings with a registered dietitian during WL and monthly meetings during WM to incorporate healthy eating strategies while adhering to the specifications of their dietary regimens. Additionally, all subjects were given detailed written/verbal instructions for each diet plan. Monitoring of the meal plans was performed through daily subject-researcher interaction (e.g., telephone conversations), two-day food diary analysis, weekly dietary intake journal inspections, distribution of weekly meal/supplement containers and return of empty packets and containers. The researchers held weekly meetings with all participants to verify compliance with the dietary meal plans, clarify dietary guidelines, and answer questions.”

De resultaten zijn daarom niet zomaar naar de praktijk te vertalen waar die mate van monitoring en begeleiding ontbreekt [71]:

“Finally, the participants in this study benefited from weekly contact, which helped ensure compliance, but may also increase the risk of investigator bias. People adopting this diet regimen outside of a research study will not have such daily monitoring and so our results may not predict the weight loss and maintenance of standard users of this diet. In this case, further studies should evaluate the relative efficacy of free-living obese adults following a P-CR over longer intervention periods (>1 year) and compared to other dietary practices.”

• Volgens de beschrijving zijn de eindresultaten van Fase 1 gebruikt als baselinegegevens voor Fase 2 [71]:

“At weeks 0, 12, and 64, all participants were tested between the hours of 6:00 a.m. and 9:00 a.m., after an overnight fast, and underwent body composition assessments (height, body weight, as well as regional and total body composition).”

We zien echter dat het lichaamsgewicht aan het einde van Fase 1 afwijkt van de baselinegegevens aan het begin van Fase 2. Het gemiddelde lichaamsgewicht aan het einde van Fase 1 was 98,7 kg (n=40). We zien echter dat de Isagenix-groep in Fase 2 met 92,1 kg begon (n=10) en de TLC-groep met 95,1 kg (n=14). Gemiddeld is dat een verschil van ruim 5 kg tussen einde Fase 1 en begin Fase 2. Een verklaring daarvoor is dat het lichaamsgewicht van de uitvallers (n=16) hoger was dan gemiddeld aan het einde van Fase 1. Dat kan komen doordat het deelnemers waren met a) een hoger lichaamsgewicht bij aanvang of b) een minder groot gewichtsverlies. Bovendien was er aan het begin van Fase 2 een verschil van 3 kg tussen beide groepen.

• De studie-opzet met twee verschillende fasen zorgt ervoor dat de resultaten moeilijk met andere studies te vergelijken zijn. Dat maakt de resultaten lastig te interpreteren. De gunstige resultaten van de Isagenix-groep zijn namelijk afhankelijk van de resultaten van de TLC-groep. Doet de TLC-groep het slecht, dan is het voor de Isagenix-groep makkelijker om er gunstiger tegenaf te steken.

• Er is geen studie die laat zien wat er gebeurt met het lichaamsgewicht wanneer na één jaar wordt gestopt met Isagenix. Die informatie is er wel voor een enigszins vergelijkbaar gewichtsbeheersingsprogramma van Modifast (OPTIFAST52) met een fase van gewichtsverlies en een fase van gewichtsbehoud [75]. Hieraan deden 301 deelnemers met obesitas mee. Ook hier trad na één jaar gewichtsverlies op. Daarna nam het lichaamsgewicht echter weer toe. Er zijn maar resultaten tot 3 jaar, maar het is aannemelijk dat deze gewichtstoename zich voortzet. En de resultaten na twee tot vijf jaar zijn eigenlijk het meest relevant. Niet zelden is het lichaamsgewicht dan namelijk hoger dan toen aan de afslankpoging begonnen werd. Dit wijst erop dat een structurele aanpak nodig is die iemand kan volhouden.

• De vraag is hoe de ontwikkeling van het lichaamsgewicht verloopt wanneer gestopt wordt met Isagenix. Isagenix besteedt daar geen aandacht aan, maar voor de gebruiker is het wel een relevante vraag. Niet iedere gebruiker zal namelijk van plan zijn om levenslang Isagenix-producten te gebruiken om het lichaamsgewicht onder controle te houden.
• In Fase 2 konden de deelnemers zelf kiezen welk dieet ze verder wilden volgen. Dat maakt de verdeling van de deelnemers niet meer at random, wat bias introduceert en de resultaten kan hebben beïnvloedt. Bij goede interventiestudies is het gebruikelijk om de deelnemers at random in groepen in te delen. In de publicatie staat niet waarom daar niet voor gekozen is. Mogelijk om het aantal uitvallers te beperken.
• Na Fase 1 trokken deelnemers zich terug. Fase 2 is daardoor begonnen met 37 deelnemers, waarvan negentien in de Isagenix-groep. Tijdens Fase 2 zijn er dertien deelnemers uitgevallen, waarvan negen uit de Idagenix-groep. De meeste uitvallers zaten dus in de Isagenix-groep. Door het beperkte aantal deelnemers bij aanvang en het hoge uitvalpercentage bleven er uiteindelijk maar weinig deelnemers over waar de langetermijnresultaten op gebaseerd zijn. Namelijk slechts tien deelnemers uit de Isagenix-groep en veertien deelnemers uit de TLC-groep. Enige terughoudendheid met het presenteren van deze resltaten zou dan ook gepast zijn.
• De deelnemers die Fase 2 voltooiden en waarvan de resultaten meegenomen zijn in de analyse waren het meest gemotiveerd, wat een vertekend beeld kan geven [71]:

“Participants who completed phase 2 are highly motivated and devoted to the study, and hence, are more motivated to comply with the study. Unfortunately, data for those who were lost to follow-up is not available since it was not collected and, therefore, potentially reduced the possibility of false positives.”

• De eiwitinname aan het einde van Fase 2 was hoger in de Isagenix-groep dan in de groep die de Amerikaanse richtlijnen gezonde voeding volgde (117 versus 101 gram/dag). Dat verschil is niet significant, maar komt overeen met een eiwitinname van respectievelijk 1,3 en 1,0 gram/kg lichaamsgewicht/dag. Studies laten zien dat voor gewichtsverlies een eiwitinname van 1,2-1,6 gram/kg lichaamsgewicht/dag optimaal is [59].
• Vloeibare maaltijdvervangers zijn effectief om op korte termijn gewicht te verliezen [76]. Dat geldt niet alleen voor Isagenix. Het probleem is echter om het gewichtsverlies op de langere termijn te behouden. Deze studie laat zien dat, ondanks de begeleiding, er terugval is wanneer na een periode van gewichtsverlies wordt overgestapt op een normale, gezonde voeding. Het blijven gebruiken van maaltijdvervangers (en het inlassen van vastendagen) is een optie om dat te voorkomen (zie figuur). Het verschil in toename van het lichaamsgewicht in Fase 2 is echter tegenstrijdig met de vergelijkbare energie-inname die gerapporteerd is (zie tabel).
• Het is onbekend wat op de lange termijn de effecten op de gezondheid zijn van het gebruik van vloeibare maaltijdvervangers. Door het gebruik van maaltijdvervangers wordt het bijvoorbeeld lastig om aan de Richtlijnen goede voeding te voldoen. En die zijn juist opgesteld om het risico op de tien belangrijkste ziekten in Nederland (gemeten naar sterfte, verloren levensjaren en ziektelast) te verkleinen [77].
• De studie laat niet zien wat de meerwaarde is van een vastendag binnen het gewichtsbeheersingssysteem van Isagenix.
• De studie is vooraf geregistreerd (NCT02525419).
• De studie is gefinancierd door Isagenix door middel van een onderzoeksbeurs aan het Skidmore College en aan hoofdonderzoeker Paul Arciero. Paul Arciero is met zijn onderzoeken nauw betrokken bij Isagenix. Hij zit sinds 2017 in de wetenschappelijke adviesraad van Isagenix [78] en promoot actief de producten van Isagenix. Twee andere auteurs (Emery Ward en Alex Mohr) die aan de studie hebben meegewerkt zijn/waren eveneens werkzaam bij Isagenix (E.G. and A.M. are employed by Isagenix International LLC)[71]:

“E.G. and A.M. are employed by Isagenix International LLC.
E.G., A.M., assisted with manuscript preparation.”

Conclusie

Deze studie laat zien dat het gebruik van een energiebeperkt dieet met vloeibare maaltijdvervangers en een wekelijkse vastendag, op de langere termijn tot een groter gewichts- en vetverlies leidt dan een energiebeperkt dieet volgens de Amerikaanse richtlijnen gezonde voeding voor het hart. Dit komt waarschijnlijk omdat het met vloeibare maaltijdvervangers en vastgelegde dieetregels makkelijker is om minder calorieën binnen te krijgen. Het gebruik van andere vloeibare maaltijdvervangers met evenveel calorieën zou waarschijnlijk vergelijkbare resultaten hebben opgeleverd.

Interessant? Deel dit bericht met anderen: